Putin, Ławrow, Miller

Spotkanie uczestników międzynarodowego klubu „Wałdaj” z Władimirem Putinem w pięknej rezydencji pod Moskwą trwało trzy godziny i zaczęło się od mojego pytania na temat jego niedawnej wizyty w Polsce. Premier powiedział, że przyjeżdżając do naszego kraju chciał wysłać sygnał, że Rosja „chce i zamierza budować stosunki z Polską, jak z państwem przyjaznym”. Oświadczył także, iż nie ma nic przeciwko temu, aby jeszcze raz przeanalizować wszystko to, co działo się w Europie i świecie przed wybuchem II wojny światowej. Dodał, że taki proces powinien odbywać się w warunkach pełnego obiektywizmu, co umożliwi wzniesienie się ponad wzajemne urazy. „Trzeba chwycić się za ręce i pójść naprzód” – oznajmił. Nawiązując do występujących polemik podkreślił, że „próby podporządkowania problemów lat minionych potrzebom dnia dzisiejszego, w interesie różnych sił politycznych w tym czy innym kraju są kontrproduktywne„. Przyszłość należy do tych, którzy chcą współpracować i się przyjaźnić – podkreślił.

Wątki polskie kontynuowałem na spotkaniu z ministrem spraw zagranicznych Siergiejem Ławrowem. Zapytałem o tarczę antyrakietową i jej znaczenie dla stosunków rosyjsko – amerykańskich. Ławrow odpowiedział, że projekt amerykańskiej instalacji w Polsce i Czechach ma dużą wagę dla przyszłości stosunków obu krajów. Ocenił, że rząd Busha chciał zamknąć sprawę tarczy jeszcze przed wyborami, aby uniemożliwić jakikolwiek manewr swoim następcom. Rosja nie odrzuca koncepcji tarczy w ogóle – przeciwnie jest gotowa współpracować z USA, ale przy projekcie zwalczającym prawdziwe zagrożenie, a nie wydumane.  W tej sprawie, przedłożyła alternatywne propozycje, które są analizowane przez administrację Obamy. Ławrow wskazał, że problem tarczy nabrał nowego kontekstu po wojnie z Gruzją. Ujawnił, że przed konfliktem na Kaukazie Condoleezza Rice powiedziała mu, iż „jeśli Saakaszwili spróbuje rozwiązania siłowego może zapomnieć o NATO”. Odnosząc się do relacji z Polską Ławrow ocenił, że rząd premiera Tuska wykazuje dużo pragmatyzmu, co ułatwia pozytywne kontakty. Podkreślił, że trzeba reanimować wszystkie struktury współpracy i dążyć do tego, aby historia nie przeszkadzała w bieżących i przyszłych odniesieniach.

W nowoczesnym kompleksie „Gazpromu” spotkaliśmy się z Aleksiejem Millerem. Zapytałem szefa tego giganta, dlaczego woli budować droższy gazociąg po dnie Bałtyku niż tańszy biegnący przez Polskę. Miller odpowiedział, że bezpośrednim powodem była odmowa przez polskie władze (rząd Buzka i prezydent Kwaśniewski) zgody na budowę nitki łączącej gazociągi Białorusi i Słowacji z pominięciem Ukrainy. Dla Polski Ukraina była ważniejsza niż plan dużego tranzytu przez Polskę. Wasz kraj stracił miliony dolarów, a my wybraliśmy projekt biegnący prosto z Rosji do Niemiec – oświadczył Miller.

Szef „Gazpromu” ocenił, że wciągu ostatnich lat jego firma przeobraziła się w prawdziwy, globalny koncern. „Możemy dostarczyć gaz gdziekolwiek. Nie ważne gdzie i jak daleko jest odbiorca” – powiedział. Podkreślił także, że rynek rosyjski staje się coraz poważniejszym konkurentem dla eksportu gazu na Zachód.  Omawiając przesył paliwa na Ukrainę Miller uznał, że o ile do grudnia tego roku ukraińskie płatności za gaz nie są zagrożone, to w styczniu z uwagi na wybory prezydenckie sytuacja może się zmienić. „Płatność za styczniowe dostawy przypada 7 lutego – mówił Miller. - Kiedy spotykam się z kolegami z ukraińskiego Naftohazu i pytam, co się stanie w tym czasie, odpowiadają mi: po prostu nie wiemy”.

We wtorek spotkamy się z prezydentem Rosji Dmitrijem Miedwiediewem.