Serwis używa plików cookies, aby mógł lepiej spełniać Państwa oczekiwania. Podczas korzystania z serwisu pliki te są zapisywane w pamięci urządzenia. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej o plikach cookies możesz przeczytać tutaj.

Autorzy więcej

O co chodzi z darmowymi lekami dla osób powyżej 75. roku życia?

Opinia dotycząca projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw – z dnia 14 grudnia 2015 r.

Uwaga ogólna - nie negując potrzeby zwiększenia dostępności finansowej do leków, środków spożywczych (...) wyrobów medycznych dla osób w wieku podeszłym, które objęte są szczególnymi uprawnieniami wynikającymi z przepisów art. 68 ust. 3 Konstytucji RP, należy zauważyć, że grupę docelową projekt określa na powyżej 75 r.ż., co nie jest zgodne z definicją WHO[1], która definiuje go na powyżej 65 r.ż. Jak również ustawy z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych[2], w której określono, że osoba starsza, to osoba, która ukończyła 60 r. ż.

Nie przedstawiono również projektowanego wykazu przysługujących świadczeń (rzeczowych), ani nawet precyzyjnych kryteriów kwalifikacji do takiego wykazu, a zamiast tego wprowadzono kryterium pozamedyczne budżetowe - tzn. konieczność zmiany wykazu (jedynie) na podstawie przeoczenia zakładanego wydatkowania środków finansowych z budżetu państwa na koszty refundacji tych świadczeń w danym roku budżetowym.

Równocześnie Minister Zdrowia powinien określić warunki finansowania świadczeń zdrowotnych dla osób w podeszłym wieku. Nie wprowadził standardów opieki lecznictwa geriatrycznego pomimo opracowania takiego dokumentu przez zespół do tych spraw w Ministerstwie Zdrowia[3]. Zamiast tego wycinkowo zamierza się wprowadzić nowe uprawnienia dla mniej licznej grupy osób korzystających już przez 10-15 lub więcej lat z emerytur i rent. Podczas gdy analizy m.in. GUS dot. finansowania świadczeń zdrowotnych ze środków prywatnych określają wyraźnie zwiększenie tego finansowania już po przejściu na emeryturę czy rentę[4].

Uwagi szczegółowe:

1) w art. 1, dot. nowododawanego art. 45a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawy o świadczeniach):

a) ust. 1 daje możliwość skorzystania z przedmiotowego uprawnienia jedynie na podstawie recepty wystawionej przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej co NIE ZNAJDUJE oparcia w przepisach ustawy o świadczeniach i jest niezgodne z uprawnieniami wszystkich lekarzy, pielęgniarek, felczerów określonych przepisami ustawy o zawodzie lekarza (...), zawodzie pielęgniarki (...) oraz ustawy o refundacji leków (...). Ponadto jak wykazują dane NFZ ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej korzysta średnio jedynie 22,9% osób w wieku podeszłym[5]. Przy czym założyć należy, że nowe uprawnienie spowoduje przepływ pacjentów do podstawowej opieki zdrowotnej - ZASADA SWOBODNEGO WYBORU - świadczeniodawcy[6].

Należy również przywołać informację o wynikach kontroli NIK pt. ,,Funkcjonowanie podstawowej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej finansowanej ze środków publicznych”[7] w kontekście powierzenia dodatkowych czynności tj. uprawnienia wypisywania recept tylko przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w sytuacji, gdzie jak zauważa NIK, ,, Podstawowa opieka zdrowotna, która powinna być filarem systemu ochrony zdrowia, nie działa wystarczająco skutecznie na rzecz zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i ich wczesnego wykrywania. Brakuje kompleksowej, przemyślanej i konsekwentnie prowadzonej profilaktyki. Nie ma w Polsce tradycji takiego holistycznego podejścia, mimo planów, by je wypracować. Większość lekarzy POZ nie wykonuje lub nie dokumentuje badań profilaktycznych, pozwalających rozpoznać choroby cywilizacyjne. Zachowaniu ciągłości opieki nie sprzyja z kolei zatrudnianie lekarzy na cząstkach etatów. NIK wskazuje, że zaledwie połowa wizyt odbywa się u lekarza wybranego przez pacjenta, a dostęp do świadczeń w poszczególnych regionach jest nadal bardzo zróżnicowany. Podstawowa opieka zdrowotna, która powinna być filarem systemu ochrony zdrowia, w ponad połowie skontrolowanych przez NIK podmiotów nie była wystarczająco skuteczna w zakresie zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i ich wczesnego wykrywania. Pomimo upływu 15 lat od wprowadzenia systemu medycyny rodzinnej, najsłabszą stroną POZ nadal jest profilaktyka, zwłaszcza w odniesieniu do chorób cywilizacyjnych. Według danych statystycznych liczba przypadków chorób cywilizacyjnych: nadwagi, otyłości, cukrzycy, chorób układu krążenia i nowotworowych rośnie w zawrotnym tempie”. 

Ponadto ,,W badanym okresie (2012-2014 I półrocze) lekarze podstawowej opieki zdrowotnej udzielali coraz mniej porad profilaktycznych, zwłaszcza dotyczących chorób cywilizacyjnych. Liczba świadczeń na rzecz profilaktyki chorób układu krążenia, które są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce, spadła o ponad 26 proc. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że średnio rocznie bada się pod tym kątem zaledwie ok. 3 proc. populacji kwalifikującej się do takich badań (czyli z ok. 2,7 mln Polaków). W latach objętych kontrolą udzielano też mniej porad w zakresie profilaktyki gruźlicy (o blisko 15 proc.) oraz chorób związanych z paleniem tytoniu, w tym nowotworów (o 23 proc.). Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej w większości przypadków nie wykonywali lub nie dokumentowali badań profilaktycznych”[8].

b) ust.2 stanowi, że lekarz podstawowej opieki zdrowotnej sprawdza przed wystawieniem recepty nr PESEL pacjenta. NIE WZIĘTO JEDNAK POD UWAGĘ, że nie wszyscy uprawnieni posiadają nadany nr PESEL - co związane jest z nowelizacją ustawy o ewidencji ludności, gdzie od dnia 1 marca 2015 r., nr PESEL nie jest nadawany cudzoziemcowi (także po 75 r.ż) i posiadającemu prawo do przebywania w Polsce oraz uprawienia do świadczeń zdrowotnych z tytułu ubezpieczenia (art. 3 ustawy o świadczeniach).

Ponadto występuje NIESPÓJNOŚĆ z - (pozbawionym podstawy prawnej i sprzecznym z art. 50 ustawy o świadczeniach - ale wprowadzonym od 1.01.2016 r. w zarządzeniu prezesa NFZ dot. podstawowej opieki zdrowotnej i w wykonaniu porozumienia z grudnia 2015 r. zawartego przez przedstawicieli świadczeniodawców podstawowej opieki zdrowotnej, Ministra Zdrowia oraz Prezesa NFZ ws. podstawowej opieki zdrowotnej) - przepisem o wydłużeniu do 6 - mcy niestosowania weryfikacji ubezpieczenia w eWUŚ. Ta swoista ABOLICJA dotyczy tylko i wyłącznie podstawowej opieki zdrowotnej[9];

2) w art. 2 dot. art. 37 ust. 2 ustawy o refundacji leków - należałoby wskazać EPIDEMIOLOGICZNE kryteria jako podstawę umieszczenia leku (grupy leków) w projektowanym wykazie. Należy podkreślić, że WBREW argumentacji projektodawcy o danych z NFZ, dotyczących ,,leków o szczególnym znaczeniu” dla przedmiotowej populacji, to NFZ posiada jedynie, zgodnie z przepisami, dane co do recept wydawanych pacjentom do 18 r.ż, a sporządzane sporadycznie: Analizy korzystania ze świadczeń w odniesieniu do grup wiekowych (np. za 2009) nie dotyczą z zasady podstawowej opieki zdrowotnej podobnie jak dedykowane TYLKO tej grupie świadczenie - Całodzienna Opieka Geriatryczna w 2011 r. - wprowadzone przez NFZ w katalogu świadczeń szpitalnych i przyjęte tam zasady kwalifikowania do świadczeń geriatrycznych na podstawie tzw. skali VES-13;

 3) w art. 4 zakłada się wprowadzenie zmiany wykazu leków (...) dla osób po 75 r.ż. na podstawie stwierdzenia zwiększonego WYDATKOWANIA - (w oparciu o jakie zmiany przepisów obowiązujących lekarza, pielęgniarkę i apteki?) - środków finansowych z budżetu państwa na koszty refundacji tych świadczeń w danym roku budżetowym - co naruszać będzie wynikającą z Konstytucji RP, ZASADĘ ochrony praw słusznie nabytych, poprzez niezwiązanie tego kryterium z sytuacją osoby uprawnionej[10]. Przy braku DANYCH i braku wskazania ZMIANY obowiązujących przepisów ws. wystawiania recept i przekazywania o nich danych sytuacja taka może być regułą.

Dodatkowo: projektowane rozwiązanie nie jest w pełni spójne z Założeniami Długofalowej Polityki Senioralnej na lata 2014-20 przyjętych przez Radę Ministrów RP[11], gdzie wskazano, że ,,Polityka senioralna jest to ogół celowych działań organów administracji publicznej wszystkich szczebli oraz innych organizacji i instytucji, które realizują zadania i inicjatywy kształtujące warunki godnego i zdrowego starzenia się”. ,,Po drugie do władz publicznych wszystkich szczebli, sektora prywatnego oraz pozarządowego i partnerów społecznych, których działania pozwolą na odpowiednie zagospodarowanie aktywów wynikających z wydłużania życia. Tak zdefiniowani adresaci działań, w obszarze polityki senioralnej oraz ich ścisła wzajemna współpraca, będą stanowiły o skuteczności realizacji głównego celu polityki senioralnej – poprawy sytuacji osób starszych dla godnego starzenia się w dobrym zdrowiu”[12].

Analiza powstała przy udziale:

Krzysztofa Tadeusza Filipa - dr nauk medycznych, II Wydział Lekarski Warszawskiej Akademii Medycznej. Specjalizacja II stopnia w dziedzinie radiologii-medycyny obrazowej. Akademia im. Leona Koźmińskiego w Warszawie - mgr zarządzania i marketingu - praca dyplomowa w zakresie zmian finansowania świadczeń zdrowotnych w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w systemie ubezpieczeń zdrowotnych w kasach chorych i NFZ (w latach 1999-2003). Pracownik Centrali NFZ (Zastępca Dyrektora Departamentu Spraw Świadczeniobiorców). Działacz NSZZ „Solidarność” doradca/ekspert Sekretariatu Ochrony Zdrowia Komisji Krajowej. Członek kolegium redakcyjnego „Puls Solidarności”. Publikacje w periodykach medycznych nt. historii medycyny polskiej.



[1] Według tradycyjnej klasyfikacji WHO: wiek podeszły (60.–75. rok życia); starczy (75–90 lat); sędziwy (powyżej 90. roku życia). Por. W. Sinkiewicz, Serce w wieku podeszłym odrębności czynnościowe, Prezentacja programu PowerPoint, http://kardiologia.biziel.pl/e14.pdf, dostęp: 10.01.2016.

[2] Dz. U. z 2015 r. poz. 1704.

[3] Standardy postępowania w opiece geriatrycznej. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego opracowane przez ekspertów Zespołu ds. Gerontologii przy Ministrze Zdrowia, ,,Gerontologia Polska” 2013 tom 21, nr 2, s. 33-47.

[4] M. Piekut, Wydatki na zdrowie w gospodarstwach domowych - porównanie międzynarodowe, ,,Economics and Management”, 1/2014, s. 79-96; T. Zalega T, Wydatki na ochronę zdrowia w polskich gospodarstwach domowych w okresie kryzysu, ,,Problemy Zarządzania”, vol.11, 1(41), 174-192.

[5] KZD-4101-008/2014, Warszawa, 27.10.2015.

[6] Por. Przepisy dot. zasad udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w Dziale III ustawy o świadczeniach.

[7] Informacja o wynikach kontroli, Funkcjonowanie podstawowej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej finansowanej ze środków publicznych, KZD-4101-008/2014, Warszawa, 27.10.2015.

[8] Por. Polityka Zdrowotna ,,Czy będą kolejne zmiany w finansowaniu lekarzy rodzinnych?”, gdzie wskazano, ,,że ,,Z naszych nieoficjalnych informacji wynika, że resort zdrowia chce wprowadzić zmiany w zasadach kierowania pacjentów na badania specjalistyczne. Rozważane jest wprowadzenie zasady, że to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej będzie otrzymywał z NFZ środki na badania specjalistyczne i to on będzie się rozliczał z poradniami i specjalistami, do których wyśle swojego pacjenta”.

http://www.politykazdrowotna.com/5530,czy-beda-kolejne-zmiany-w-finansowaniu-lekarzy-rodzinnych, dostęp: 16.01.2016.

[9] ZARZĄDZENIE Nr 2/2016/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA z dnia 12 stycznia 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna.

[10] W uzasadnieniu wskazano, że ,,Projekt ma na celu zwalczanie zjawiska braku faktycznego dostępu starszych osób do leczenia ze względów ekonomicznych. Osoby te, z powodu chorób towarzyszących zaawansowanemu wiekowi, często kilku chorób współistniejących, zmuszone są przeznaczyć na leki dużą część swojego dochodu miesięcznego, a często rezygnują z leczenia ze względów finansowych”.

[11] Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020 zostały przyjęte 24 grudnia 2013 r. uchwałą nr 238 Rady Ministrów i opublikowane w Monitorze Polskim 4 lutego 2014 r. (Poz. 118).

[12] Dnia 13 stycznia 2016 r. Sejmowa Komisja Zdrowia bez punktu o rządowym programie 75+. ,,Z porządku obrad sejmowej Komisji Zdrowia został usunięty punkt przewidujący przedstawienie przez ministra zdrowia informacji na temat założeń do rządowego programu bezpłatnych leków dla osób powyżej 75 roku życia. Wniosek zgłoszony przez wiceprzewodniczącego Komisji, posła Tomasza Latosa (PiS), został przegłosowany przez większość członków Komisji Zdrowia”.

http://www.politykazdrowotna.com/5452,sejmowa-komisja-zdrowia-bez-punktu-o-rzadowym-programie-75, dostęp: 16.01.2015. 

Data:
Tagi: #

Marek.Woch

Centrum Społecznej Demokracji - https://www.mpolska24.pl/blog/centrum-spolecznej-demokracji1111

Marek Woch - doktor nauk prawnych - Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (Katedra Zarządzania w Gospodarce) oraz Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie (Wydział Prawa i Administracji). Członek Polskiego Towarzystwa Legislacji w Warszawie. Współpracuje z Kancelarią Radcy Prawnego Elżbiety Pałki i Kancelarią Adwokat Katarzyny Wolskiej. Redaktor i współredaktor oraz autor kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym kilku monografii. Specjalizuje się w prawie konstytucyjnym, prawie z zakresu ochrony zdrowia oraz filozofii prawa. Biegły Sądowy z zakresu: zarządzania oraz organizacji opieki zdrowotnej przy Sądzie Okręgowym Warszawa – Praga w Warszawie. Kandydat do Senatu RP w wyborach 25 października 2015 r. okręg nr 17 powiaty: bialski, parczewski i radzyński woj. lubelskie.

Komentarze 0 skomentuj »
Musisz być zalogowany, aby publikować komentarze.
Dziękujemy za wizytę.

Cieszymy się, że odwiedziłeś naszą stronę. Polub nas na Facebooku lub obserwuj na Twitterze.